Moskou, het tweede Manhattan
Pieter Waterdrinker (1961) is onze enige ware correspondent uit Moskou, of beter gezegd: hij is de chroniqueur van dat wonderlijke pandemonium, ‘die andere wereld die Rusland heet.’ Sinds hij midden jaren negentig zich aldaar vestigde, al pendelend tussen Moskou en Sint Petersburg, bouwt hij gestaag aan een on-Nederlands oeuvre waarin steevast de oostenwind blaast: koud, snoeihard, meedogenloos zelfs, maar wel degelijk ook zwoel en geladen met de typische Slavische weemoed, barstend van levenslust en liefde die tot het uiterste gaat, geladen met doodsverachting die de angst verbloemt. Proost! We trekken een lange neus.
Ten onder gaan we immers allemaal.
Zoals de wind waait, schrijft Waterdrinker. Ook in zijn nieuwste roman Lenins balsem, die vooral de chaos van de eerste jaren na de val van de Berlijnse Muur beschrijft die ‘de Westerse middelmaat binnenbracht’. De val die voor de Russen in de eerste jaren nog uiterst abstract is. De Russische beer heeft al zijn kracht verloren, maar eigenlijk willen bestuurders en bevolking er nog niet aan. Het land is op dat moment nog een grote openluchtgevangenis, waar wetteloosheid eerder regel is dan uitzondering. Waterdrinker voert een bont gezelschap opportunisten op: sjacheraars, pooiers, hoeren en zwarthandelaren. De markt is vrij en de Russen grijpen, nog wel een beetje onwennig, alles wat ze pakken kunnen. De dollar is de munteenheid die alle deuren opent. Iemand die stempels zet en een oogje toeknijpt, verdient gemakkelijk wat bij.
(meer…)