Belhamels en melige professoren
‘Jij bent niet kritisch,’ zei een collega-recensent ooit tegen de inktslaaf. ‘Jouw besprekingen zijn altijd positief. Dat is gemakkelijk. Om serieus genomen te worden heb je een contragewicht nodig.’ Zelf laat hij doorgaans als een tornado geen spaan heel van de heilige huisjes der auteurs. Het komt voor dat hij helemaal gelijk heeft. Sommige hoofdredacties dringen er bij journalisten op aan om vooral lekker vilein te schrijven over De Kunsten met het idee dat ‘de gewone man’ zich graag verkneukelt. U weet wel: het maaiveld en alles wat daar de kop bovenuit waagt te steken. (Zo doen politieseries waarbij welgestelden verdacht worden het ook altijd goed. ‘Zie je wel, het komt in de beste families voor.’)
Het gevaar dat op de loer ligt voor dergelijke scherprechters is dat ze op een gegeven moment niet meer serieus worden genomen. De stoutmoedigste dwaallichten onder hen verklaren ook de Grote Namen de oorlog. Kijk, hoe ik durf! Een Nobel, een Bookertje of een Impaccer? Met genoegen brengen ze de grootheden weer bij het volk, met beide beentjes terug op de grond. Of liever gezegd: erin. Gemakkelijker doelwitten van de eigen teleurstelling der recensiestampers zijn natuurlijk de ploeteraars, allang blij met elke snipper aandacht.
Daarnaast bestaat de misvatting dat bespreken hetzelfde is als samenvatten. Aan het einde van een dergelijk artikeltje verschijnt dan plotseling nog een alinea met een, vaak met de haren erbij gesleepte, uitsmijter. Alsof de bespreker zich plotseling realiseerde dat er over de inhoud ook nog iets gezegd moest worden. Kijk, toch nog wat gevonden, ik ben wel degelijk verder dan het opstel op de middelbare school.
Zoals gezegd was uw schrijvertje afgelopen week onderweg voor een documentaire over Nederland in de Eerste Wereldoorlog naar aanleiding van zijn roman Het geheim van Treurwegen. Bij de oorlogsgraven in Ieper vroeg de verslaggever hem welke oorlog hij eigenlijk zelf voerde. ‘Ik ben op een vredesmissie voor de inhoud, de hele inhoud en niets behalve de inhoud van het boek,’ had hij graag gezegd, maar er kwam door de voorgaande Antwerpse nacht slechts wat gehakkel en gepruttel uit zijn eigen tombe. Uw inktslaaf is als recensent wel degelijk kritisch. Hij gebruikt alleen de steeds schaarser wordende ruimte in de media liever om aanbevelingen te doen. Het aanbod is ondanks de crisis nog steeds heel groot. Met de Boekenweek in het zicht dient de postbus regelmatig met de bakfiets geleegd te worden. (meer…)